به گزارش مشرق، روزنامه «کیهان» در ویژه‌های خود نوشت:

شرق از قول محمد بحرینیان کارشناس اقتصادی و امضاکننده نامه نوشت: امضاکنندگان نامه در مفادی با هم تفاهم داشتند. البته هر کدام ممکن بود نکات دیگری هم داشته باشند یا راه حل‌های دیگری ارائه دهند. دلیل این توافق، انتشار کتابی در ۲۱ آذر ۹۶ از سوی ریچارد نفیو، عضو تیم مذاکره کننده دولت آمریکا بود. در این کتاب هدف تحریم‌ها به طور دقیق تشریح شده بود و در خرداد ۹۷ این کتاب از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس ترجمه شد. اوایل سال ۹۷ و هم زمان با خروج آمریکا از برجام یکباره ارز تک نرخی شد و اعلام کردند که ارز چهارهزارو ۲۰۰تومانی برای همه فراهم است. به نظر می آید این تصمیم هم مثل خیلی از تصمیمات دیگر فاقد پشتوانه مناسب بود و ما نمی دانیم تحت چه شرایطی چنین تصمیمی گرفته شد.

بیشتر بخوانید:

گشایش اقتصادی برنامه شفاف می‌خواهد نه غافلگیری

در آخرین سال ریاست‌جمهوری تیم اقتصادی دولت را هماهنگ کنید

دولت باید با اجحاف بر مردم مخالف باشد، نه کالابرگ

بحرینیان می گوید: در کتاب نفیو مشخص بود که آنها چه چیزی را هدف گرفته‌اند و راه‌حل مقابله با تحریم ها چیست؛ اما متاسفانه بسیاری از تصمیماتی که در دولت قبل و دولت فعلی گرفته شد، وقتی نگاه می کنیم، منطبق با طراحی هایی است که در تحریم‌ها پیش بینی کرده بودند.

به اعتقاد این پژوهشگر توسعه، ضعف در مذاکرات اقتصادی در طول تصویب برجام کاملا روشن است. او اضافه می‌کند: در کتاب نفیو هدف اصلی تحریم‌ها بخش تولید معرفی می‌شود و محدودکردن ۵۰۰ هزار شغل یکی از اهداف اصلی تحریم کنندگان است. بحرینیان بیان می کند: مجموعه این اتفاقات منجر به ایجاد نگرانی در دلسوزان کشور شد. نامه‌ای که در ۱۵ مرداد ۹۷ منتشر شد، به این دلیل بود که هشداری به دولت داده شود و دست کم راه‌حل‌ها و مشکلات بیان شود. رهبر انقلاب به صراحت از این نامه و راه حل‌هایی که ارائه شده بود، حمایت کردند. با وجود اینکه رهبر انقلاب هم به صراحت این نامه را تایید کردند، عکس‌العملی ازسوی دولت و کسانی که تصمیم‌گیر اقتصادی بودند، درباره این نامه دیده نشد.

این پژوهشگر توسعه بر جلوگیری از خروج ارز از کشور تاکید می‌کند و می‌گوید، در این زمینه راه‌حل ها و بحث های زیادی مطرح شده است.آمارهای بانک مرکزی نشان می دهد منابع ارزی در کشور کم نداشته‌ایم؛ اما بی مبالاتی‌های زیادی درباره هزینه‌کرد آن انجام شده است. بعد از خروج ترامپ از برجام ارزها برای محصولاتی هزینه شده است که نباید این اتفاق می‌افتاد. بحرینیان بیان می‌کند: طبق آمار بانک مرکزی از فروردین ۹۷ تا اواخر سال ۹۸ چیزی حدود ۶۶/۴ میلیارد دلار یا کمی بیشتر ارز از کشور خارج شده است. به نظر من بسیاری از موارد از جمله واردات خودروی آماده می توانست اتفاق نیفتد تا به منابع ارزی ما فشار وارد نشود. او اضافه می کند: کارشناسان ۲۰ راه حل در این زمینه دادند.

هیچ کدام از این راه حل‌ها به جز بند دو که به صورت ناقص اجرا شد، مورد توجه قرار نگرفت. بحرینیان عنوان می کند: بیشترین ضربه را تولید خورد. اشتغال دچار آسیب شد. متاسفانه تصمیمی در راستای بهبود وضعیت تولید نمی بینیم و بیشتر بخش توزیع مدنظر بوده است. دادگاه‌هایی که در حال تشکیل شدن است، بعضی چیزها را روشن می‌کند و چه بسا ذی نفعانی در این باره وجود داشته باشند.

این پژوهشگر توسعه تاکید می کند: تحریم‌ها لاعلاج نیست. تحریم عامل موثر بر مشکلات این کشور نبوده است. نمی‌خواهیم ساده‌پردازی کنیم و بگوییم تحریم ها اثر ندارد. تحریم اثر دارد و شکی در آن نیست؛ اما تحریم‌ها عامل نابسامانی اقتصاد ما نیست. بحرینیان تاکید می‌کند: بخشی از دلایلی که باعث شده منابع ما گیر کند و به کشور بازنگردد، ناشی از ناتوانی ما در مذاکرات اقتصادی است. مثل آب خوردن قرارداد توتال به هم خورد.